Παράλυση άνω άκρου στην τετραπληγία
Συμπτώματα – Κλινική εικόνα
Το άνω άκρο παρουσιάζει ποικίλου βαθμού παράλυση, (ανάλογα με το ύψος της κάκωσης του νωτιαίου μυελού), η οποία συνδυάζεται με ποικίλου βαθμού δυσκαμψία, οίδημα αρθρώσεων και σπαστικότητα.
Μορφές παράλυσης του άνω άκρου στην τετραπληγία
Ανάλογα με το επίπεδο κάκωσης του νωτιαίου μυελού (στον αυχένα) παρουσιάζονται ποικίλες μορφές παράλυσης άνω άκρου. Ανάλογα με τις κινητικές μονάδες που έχουν παραμείνει και σε σχέση με τη μυική τους ισχύ γίνεται κατάταξη των ασθενών με βάση τον παρακάτω πίνακα ( 6ο Διεθνές Συνέδριο Τετραπληγίας (1998,Κληβελαντ Οχάιο).
Παθήσεις με τις οποίες μπορεί να συνδυαστεί
Η παράλυση άνω άκρου στην τετραπληγία συνδυάζεται πολλές φορές με κακώσεις νωτιαίου μυελού, μετά από τροχαία ατυχήματα, πτώσεις και γενικότερα τραύμα στον αυχένα. Κινητικά προβλήματα, προβλήματα ουροποιητικού συστήματος, νευρολογικές παθήσεις απότοκες της κάκωσης του νωτιαίου μυελού, ψυχολογικά προβλήματα.
Διάγνωση – Εξετάσεις
- Η διάγνωση παράλυσης άνω άκρου στην τετραπληγία, καθώς και η κατάταξη του ασθενούς, γίνεται με ενδελεχή κλινική εξέταση των άνω άκρων, από τον ώμο μέχρι την άκρα χείρα, με εκτίμηση της μυικής ισχύος όλων των μυών, της αισθητικότητας και της τυχόν υπάρχουσας σπαστικότητας.
- Άλλες χρήσιμες εξετάσεις αποτελούν το ηλεκτρομυογράφημα και η μαγνητική τομογραφία του αυχένα
Αποκατάσταση παράλυσης άνω άκρου στην τετραπληγία
Η παράλυση άνω άκρου στην τετραπληγία μπορεί να αντιμετωπιστεί συνδυάζοντας χειρουργική και συντηρητική αποκατάσταση
Συντηρητική αποκατάσταση
Η συντηρητική αγωγή αφορά στην αντιμετώπιση της σπαστικότητας του πόνου και των οιδημάτων των αρθρώσεων με φυσικοθεραπευτικές συνεδρίες, εγχύσεις κλωστηριδίου αλλαντικής τοξίνης (botox), αναλγητικά φάρμακα και φυσικά ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς.
Χειρουργική αποκατάσταση
Η παράλυση άνω άκρου στην τετραπληγία αντιμετωπίζεται χειρουργικά, με λήψη των παραμενουσών κινητικών μονάδων για αποκατάσταση κινητικών λειτουργιών που έχουν χαθεί, λόγω της κάκωσης του νωτιαίου μυελού. Η χειρουργική αποκατάσταση γίνεται με τενοντομεταφορές.
Οι βασικές λειτουργίες που χρήζουν αποκατάσταση είναι τρεις
- Αποκατάσταση της έκτασης του αγκώνα
- Αποκατάσταση λειτουργίας δραγμού
- Αποκατάσταση λειτουργίας ανοίγματος του χεριού
Αποτελέσματα αποκατάστασης λειτουργιών
- Χάρη στην αποκατάσταση των παραπάνω λειτουργιών μπορεί ο τετραπληγικός ασθενής να εξυπηρετεί πολλές καθημερινές δραστηριότητες, απλές ή και περισσότερο πολύπλοκες. Παράδειγμα αποτελεί η χρήση του αναπηρικού αμαξιδίου, μέχρι και η πληκτρολόγηση σε υπολογιστή.
- Αναλόγως με τη λειτουργία ή λειτουργίες που πρέπει να αποκατασταθούν, μπορεί να χρειαστούν μία ή και δυο επεμβάσεις, διαδοχικά.
- Αν χρειαστεί να αποκατασταθεί η έκταση του αγκώνα και στη συνέχεια η λειτουργία της άκρας χειρός θα χρειαστούν δυο διαδοχικές επεμβάσεις.
Αποκατάσταση λειτουργιών με ένα μόνο χειρουργείο
- Παλαιότερα για την ολοκλήρωση της αποκατάστασης της λειτουργίας της άκρας χειρός, χρειάζονταν περισσότερες από μια ξεχωριστές διαδοχικές επεμβάσεις. Σήμερα μπορούν να συνδυαστούν όλες σε ένα χειρουργείο (Alphabet procedure).
- Όλες οι επεμβάσεις εκτελούνται σε συνεργασία και με την καθοδήγηση του Σουηδικού Κέντρου Αποκατάστασης του τετραπληγικού άνω άκρου και του Καθηγητή Jan Friden, Εξειδικευμένου στη Χειρουργική του τετραπληγικού άνω άκρου.
Οι χειρουργικοί χρόνοι
Για την αποκατάσταση της λειτουργίας του τρικεφάλου
Γίνεται τενοντομεταφορά οπίσθιας μοίρας του δελτοειδή στον τρικέφαλο και στη συνέχεια
Aποκόλληση οπίσθιας μοίρας του δελτοειδούς και σταθεροποίηση αυτής, μέσω μοσχεύματος προσθίου κνημιαίου, στον τρικέφαλο.
Αποκατάσταση δραγμού-λεπτής σύλληψης-ανοίγματος του χεριού : Alphabet procedure
Περιλαμβάνονται στη σειρά 7 ξεχωριστές επεμβάσεις:
Σύνοψη 7 Επεμβάσεων
- Τενόδεση αντίχειρα περιφερικά με μεταφορά τμήματος μακρού καμπτήρα αντίχειρα στο μακρό εκτείνοντα του αντίχειρα
- Αποκατάσταση παθητικής λειτουργίας μεσοστέων
- Αρθρόδεση καρπομετακάρπιας άρθρωσης αντίχειρα
- Τενοντομεταφορά βραχιονοκερκιδικού στο μακρό καμπτήρα του αντίχειρα
- Τενοντομεταφορά μακρού κερκιδικού εκτείνοντα καρπού στο εν τω βάθει καμπτήρα των δακτύλων
- Τενόδεση μακρού εκτείνοντα του αντίχειρα
- Τενόδεση ωλένιου εκτείνοντα του καρπού
Αναισθησία
Γενική αναισθησία ή περιοχική αναισθησία ή συνδυασμός και των δύο.
Διάρκεια επέμβασης
Η επέμβαση αποκατάστασης τετραπληγικού άνω άκρου διαρκεί 2 ώρες περίπου
Παραμονή στην κλινική
Ο ασθενής πρέπει να παραμείνει στο νοσοκομείο για 2 ημέρες για έλεγχο των χειρουργικών τραυμάτων και σταθεροποίηση της γενικής του κατάστασης. Αναλόγως με το εάν υπάρχουν συνοδές παθολογικές καταστάσεις (π.χ προβλήματα ουροποιογεννητικού συστήματος), ίσως χρειαστούν και λίγες ακόμα ημέρες.
Αποτέλεσμα
Το αποτέλεσμα συνήθως είναι μόνιμο και με σωστή μετεγχειρητική παρακολούθηση και φυσικοθεραπεία έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα λειτουργικής αποκατάστασης του χεριού. Άλλωστε με τις καινούριες μεθόδους ισχυρότερης συρραφής το χέρι κινητοποίειται γρηγότερα και επιταχύνεται η αποκατάσταση και μειώνεται το ποσοστό επιπλοκών.
Μετά την εγχείρηση
- Μετεγχειρητικά ο ασθενής θα χρειαστεί μόνο παυσίπονα και συνεχίζει τα φάρμακα που έπαιρνε πριν το χειρουργείο, για άλλες συστηματικές παθήσεις, κανονικά.
- Μεγάλη σημασία έχει η συχνή παρακολούθηση των χειρουργικών τομών, με συχνές αλλαγές τραυμάτων, με επίβλεψη από τον ειδικό χειρουργό.
- Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο ο ασθενής μπαίνει σε ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας που ξεκινά την 4η μετεγχειρητική εβδομάδα.
Συχνές ερωτήσεις για την αποκατάσταση τετραπληγίας
Χειρουργείται το τετραπληγικό άνω άκρο;
Η χειρουργική αποκατάσταση λειτουργιών του άνω άκρου στην τετραπληγία, ανάλογα με το επίπεδο κάκωσης του νωτιαίου μυελού, μπορεί να προσφέρει σημαντική βελτίωση στην αυτοεξυπηρέτηση του τετραπληγικού ασθενούς, καθώς και στη βελτίωση της καθημερινής του δραστηριότητας.
Μπορεί να αποκατασταθεί πλήρως μια χαμένη λειτουργία;
Η αποκατάσταση μιας χαμένης κίνησης εξαρτάται από τους διαθέσιμους μυς-τένοντες δότες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δώσουν μια χαμένη κίνηση. Ακόμη κι εάν αυτή δεν επανέλθει όπως πριν, μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά και να συνεπικουρεί σε μια καλύτερη και χρησιμότερη θέση του χεριού για τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς.